Dobrodosli u rasadnik "Gajic" u Beloj Vodi kod Krusevca.

• Proizvodnja voćnog sadnog materijala predstavlja osnovu voćarske proizvodnje. Sa razvojem voćarstva, intenziviranjem voćarske proizvodnje, podizanjem voćnjaka sa 3.000 i više sadnica po hektaru, uvođenjem organske proizvodnje, javili su se novi zahtevi u pogledu proizvodnje sadnica. Voćke, kao i sve biljke, mogu da se razmnožavaju i generativno i vegetativno. Ljudi od davnina izbegavaju generativno razmnožavanje voćaka, jer se ovim načinom ne prenose verno nasledne osobine majke-biljke. Razmnožavanje vegetativnim putem omogućava verno prenošenje naslednih osobina. Postoji više načina vegetativnog razmnožavanja koji se koriste u proizvodnji voćnog sadnog materijala. Takođe, za svaku voćnu vrstu postoji najbolji način vegetativnog razmnožavanja čiji je cilj dobijanje kvalitetne sadnice. Kalemljenje je sigurno jedan od načina koji se najviše primenjuje kod većine voćnih vrsta. Ovaj vegetativni način razmnožavanja omogućio je korišćenje različitih voćnih podloga. Prvi zapisi o kalemljenju, a samim tim i o podlogama, potiču još iz Mesopotamije, Starog Egipta, Grčke, Rimskog carstva i dr. Tada je potreba za podlogama za cilj imala razmnožavanje selekcionisanih spontanih hibrida iz prirodne populacije pojedinih voćnih vrsta. Tek u 17. veku javljaju se prvi zapisi o raznim voćnim podlogama. Preporučuju se paradiz i dusen kao podloge za jabuku, a dunja za krušku (Le Gendre, 1662. – prema Mišiću, 1984). U 19. veku u svetu, ali i u Srbiji, organizuje se proizvodnja sadnica u rasadnicima. U Srbiji su osnovane specijalne državne ustanove za proizvodnju voćnih sadnica – numeni čiflici na osnovu Zakona o unapređenju voćarstva i Zakona o uništavanju štetočina biljaka iz 1898. godine. Posle Prvog svetskog rata, a na osnovu navedenog Zakona, svaki srez je bio dužan da osnuje rasadnik u veličini od najmanje 5 ha. Mnogo kasnije (u 20. veku) javila se potreba za intenzifikacijom voćarske proizvodnje što je podrazumevalo novi pristup stvaranju podloga. Jedan od prvih zahteva za savremenu podlogu bio je efikasna kontrola bujnosti, pomoću koje se može redukovati bujnost stabla, a samim tim i povećati gustina sadnje. Pored ovoga, potrebno je bilo stvoriti podloge koje imaju dobru kompatibilnost sa kalemljenim sortama, da se lako razmnožavaju, dobro se prilagođavaju nepovoljnim zemljišnim (siromašna zemljišta, visok sadržaj CaCO2, suvišak vlage u zemljištu i sl.) i klimatskim uslovima. Sledeći zahtevi za stvaranje savremenih podloga bili su otpornost na prouzrokovače bolesti i štetočine i mogućnost ponovne sadnje na zemljištima na kojima je prethodno bio voćnjak. Proizvodnja kvalitetnog i zdravog sadnog materijala je odgovoran posao bez koga se ne može zamisliti visokoproduktivan voćnjak. Zbog toga je celokupna proizvodnja sadnica regulisana zakonskom regulativom. Ovako odgovorna proizvodnja  mora da koristi naučne rezultate i da bude pod budnim okom stručnjaka. Zadatak nauke o rasadničkoj proizvodnji je da pruži teorijske i praktične osnove za razradu tehnologije proizvodnje kvalitetnog sadnog materijala u različitim uslovima i zahtevima proizvodnje.

Posetite nas web sajt